David Schulman

(Hilversum 1881-1966 Laren)

Een veel te ondergewaardeerde kunstenaar uit het Gooi was de in Hilversum geboren David Schulman (1881-1966). Zijn vader, zelf opgeleid als schilder, had daar een zaak met schildersbenodigdheden in de Kerkstraat. Met deze onderneming was hij noodgewongen begonnen nadat zijn kunstzaal in Rotterdam jammerlijk mislukt was. Als een van de eerste kunsthandelaren in Nederland had hij het talent ontdekt van Johan Barthold Jongkind (1819-1891). Schulman senior richtte in 1892 een tentoonstelling in, waar het publiek nog niet rijp voor bleek te zijn. Schulman had daarmee veel geld verloren.

In Hilversum bouwde hij snel een nieuwe reputatie op, zeker toen zoon David de Larense kunstenaars per fiets ging bezoeken en veel materialen wist te verkopen. Vader Schulman kon zijn plezier in kunst niet onderdrukken en exposeerde voor het eerst het werk van Hart Nibbrig, die toentertijd in het Gooi werkzaam was. Dit kunstzinnige milieu stimuleerde Schulman junior enorm. Ondanks dat hij zichzelf vormde, verwierf hij lidmaatschappen bij Arti et Amicitiae en St.-Lucas te Amsterdam, de Gooise Schildersvereniging te Laren, de Club van Tien, en Pulchri Studio in Den Haag. Bij de eerste kunstenaarsvereniging kwam hij voor het eerst uit met zijn werk in 1904.

Schulman ontpopte zich als een atmosfeergevoelige schilder. Het landschap - en dan met name Gooise taferelen - werd zijn hoofdthema. Zijn impressionisme is verwant met dat van de Amsterdammers van zijn generatie, zij het, dat er altijd Larense trekken in zijn werk zichtbaar blijven. Dat laatste lijkt bijna onvermijdelijk, doordat hij raadgevingen kreeg van de beroemde Larense schilder Albert Neuhuys (1844-1914).

Toen deze leermeester in 1904 zijn atelier aan de Torenlaan 57 verliet, kreeg Schulman het pand te huur aangeboden van Jan Hamdorff. Zijn atelier richtte hij in in de Vlasschuur, de ruimte die de Duitse impressionist en vriend van Jozef Israels, Max Liebermann (1847-1935) nog geschilderd had. De kunstenaar werd de buurman van Jan Sluijters (1881-1957), even verder woonde Joop Siedenburg, hoofdredacteur van De Ware Jacob en later de eigenaar van kunsthandel Buffa te Amsterdam. Samen met Albert Hahn (1877-1918) vervaardigde Schulman tekeningen voor Siedenburgs blad.

Toch bleef het Schulmans eerste doelstelling het vlakke Hollandse landschap weer te geven zoals hij het onderging, met zijn atmosfeer en licht. In een interview zei hij over zijn stijl: ‘Aanvankelijk stond ik sterk onder invloed van de Haagse School. In de loop der tijd ben ik mijn eigen weg gegaan.’ In 1963 werd in het Singermuseum een grote eretentoonstelling gewijd aan het werk van David Schulman.